مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی هدف از این دیدار را طرح مشکلات و موانع ارائه خدمات به برخی از جامعه هدف تحت حمایت بهزیستی از اقشار غیر ایرانی معرفی کرد و گفت: در حال‌حاضر در ارائه خدمات به اتباع با چالش‌ها و مشکلاتی مواجه می‌باشیم و ضروری است از طریق همکاری دستگاه‌های متولی در این حوزه، اقدامات پیشگیرانه و تصمیمات اجرایی اتخاذ گردد.

دکتر مسعود فیروزی با بیان اینکه بیش از ۶۰ درصد کودکان کار و خیابان شناسایی و ساماندهی شده توسط بهزیستی در استان خراسان رضوی از اتباع می‌باشند، گفت: فقط در ۹ ماهه اول سال‌جاری تعداد ۲۴۴ کودک کار اتباع از خدماتِ مراکز ساماندهی روزانه و شبانه‌روزی کودکان کار و خیابان در استان خراسان رضوی بهره‌مند گردیده‌اند. برخی از این کودکان به دلیل شرایط خاص خانوادگی نیازمند حمایت‌های طولانی مدت می‌باشند. بعد از ساماندهی کودک در مراکز، خدمات تخصصی برای او ارائه می‌شود و درنهایت باید به سطحی از توانمندی برسد تا ترخیص شود. زمانی که کودک اتباع است و مدارک هویتی ندارد، بهزیستی دیگر قادر به ارائه خدمات طولانی مدت حمایتی نیست  و ضرورت دارد اداره کل اتباع ورود داشته باشد.

وی با بیان اینکه در ۹ماهه اول سال جاری تعداد ۵۳ نفر از پذیرش شدگان مراکز ساماندهی زنان و دختران آسیب دیده اجتماعی از اتباع و اکثرا با تابعیت افغانستان بوده‌اند، گفت: بخش زیادی از مددجویانی که در مراکز آسیب‌های اجتماعی مانند مراکز دختران آسیب‌دیده، خانه‌های امن که ویژه زنان و دختران خشونت دیده است، ساماندهی می‌شوند را اتباع تشکیل می‌دهند. این موضوع در شهرهای مرزی بسیار بیشتر است.

مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی افزود: تعداد زیادی از افراد دارای معلولیت اتباع هستند. ارائه خدمت به افراد دارای معلولیت مرز، نژاد، جنسیت و... نمی‌شناسند و باید به همه افراد مخصوصا در حوزه پیشگیری از معلولیت‌ها خدمات ارائه شود اما در عین‌حال دستورالعمل‌های قانونی نیز باید مدنظر قرار گیرند. در طرح غربال بینایی و شنوایی نوزادان و کودکان که در راستای پیشگیری از معلولیت‌ها اجرا می‌گردد، این افراد شناسایی می‌شوند اما در پرداخت یارانه برای درمان یا تامین هزینه عینک و... برای اتباع با مشکل مواجه می‌شویم. ما می‌توانیم این افراد را شناسایی کنیم ولی امکان ارائه خدمت به آنها را نداریم. طبق دستورالعمل ارائه خدمات حمایتی به اتباع خارجی دارای مجوز قانونی اقامت از اداره کل امور اتباع خارجی وزارت کشور بلامانع است ولی برای بخش وسیعی از فعالیت‌ها در زمینه‌های مختلف مانند تامین هزینه‌های مراکزی که اتباعِ فاقد مدارک هویتی یا مجهولین در آن ساماندهی می‌شوند با مشکلات عدیده مواجهیم زیرا یارانه برای آنها لحاظ نمی‌گردد.

وی با بیان اینکه در حال حاضر ١۲۸ نفر از معتادین متجاهر که در کمپ‌های ماده ١۶ بهزیستی ساماندهی شده‌اند، اتباع می‌باشند، گفت: ساماندهی معتادین متجاهر یکی از فعالیت‌هایی است که در حوزه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی توسط بهزیستی انجام می‌گیرد. در این حوزه نیز در پرداخت یارانه درمان به افراد فاقد مدارک هویتی و افغان مشکل داریم.

فیروزی ضمن تاکید بر اینکه مهم‌ترین مساله و چالش مطرح شده برای اتباع، فاقد مدارک هویتی بودن آنها می‌باشد، گفت: متاسفانه فرآیند صدور شناسنامه ایرانی برای فرزندانی که دارای مادر ایرانی و همسر تبعه می‌باشند، بسیار طولانی شده است. امیدواریم که همکاری‌های لازم بابت صدور کارت آمایش و چالش‌های پیش‌رو مهم تلقی شود. ضعف کمیساری عالی سازمان ملل جهت حمایت به‌موقع از اتباع و ضعف مسئولیت‌پذیری در این زمینه از جمله عدم پرداخت هزینه‌های درمانی، عدم امکان استفاده از خدمات درمانی، بیمه، تحصیل و... از دیگر مشکلات در این حوزه می‌باشد.

وی افزود: باتوجه به محدودیت‌های قانونی موجود در خصوص اتباع بویژه اتباع فاقد مدارک اقامتی، ارائه خدمات و ساماندهی این افراد و خانواده‌های آنها با چالش‌های زیادی مواجه است. امکان پرداخت کمک‌های موردی به دلیل نداشتن مدارک هویتی وجود ندارد. حمایت از زنان سرپرست خانوار و خانواده‌های دارای فرزند چندقلو یکی از عمده خدماتی است که توسط بهزیستی  انجام می‌گیرد. زنان سرپرست خانوار باتوجه به بعد خانوار و تعداد افرادی که تحت تکفل آنها می‌باشند، مستمری و کمک‌های موردی دریافت کرده و مورد حمایت‌های مختلف قرار می‌گیرند. علیرغم پیگیری‌های متعدد امکان ثبت خانواده‌های اتباع باتوجه به مراجعات فراوان زنان سرپرست خانوار یا دارای فرزند چندقلو، در سامانه بهزیستی وجود ندارد. حتی زنان سرپرست خانوار ایرانی که دارای همسر تبعه بوده‌اند نیز فقط به صورت تک نفره می‌توانند از بهزیستی خدمات دریافت ‌کنند و فرزندان ایشان در بعد خانوار لحاظ نمی‌شوند.

مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی در انتها ضمن تاکید اینکه نزدیکی فعالیت‌ها و جامعه هدف مشترک نقطه اتصال و تلاقی سازمان بهزیستی و اداره کل اتباع و مهاجرین خارجی می‌باشد، گفت: لازم است برنامه‌ریزی‌های عملیاتی به‌منظور ارتقاء سطح خدمات و رفع چالش‌های مطرح شده بین دو دستگاه افزایش یابد و ارائه خدمات اجتماعی، درمانی، فرهنگی و...برای این افراد نیز در نظر گرفته شود. قطعا وجود کارشناس رابط در اداره اتباع با بهزیستی به پیشبرد اهداف کمک شایانی خواهد کرد. ما در بهزیستی به دنبال ارائه خدمات هستیم و در این راه کلیه مسیرهای منتهی به نتیجه را طی خواهیم کرد.

در ادامه جلسه، مدیرکل اتباع و مهاجرین خارجی استانداری خراسان رضوی با اشاره به اینکه تقریبا یک سوم جمعیت استان خراسان رضوی را اتباع غیرایرانی تشکیل داده‌اند، گفت: ما نیازمند رسیدن به فهمی مشترک نسبت به موضوعات مرتبط با اتباع در همه دستگاه‌ها هستیم. استان خراسان رضوی بنا به دلایل متعدد جذابیت بسیاری برای حضور اتباع دارد و این موضوع چالش‌هایی را به‌وجود آورده است.

سید علی قاسمی با بیان اینکه بخشی از مسائل را می‌توان از طریق اختیارات استانی و در قالب تنظیم تفاهم‌نامه برطرف ساخت، گفت: خوشبختانه پتانسیل‌های خوبی درحوزه جذب اعتبارات بین‌المللی داریم. درحال‌حاضر می‌توان از طریق تنظیم و انعقاد تفاهم‌نامه‌ به‌صورتی که با دستورالعمل‌ها و قوانین مغایرتی نداشته باشد و درعین‌حال قابلیت عملیاتی و اجرایی شدن را داشته باشد، در راستای رفع چالش‌ها اقدام کرد؛ لذا نیاز به تشکیل جلسات کارشناسی متعدد با بهزیستی همچنان وجود دارد. به امید اینکه بتوان بخش وسیعی از موضوعات و مشکلات مطرح شده در این جلسه را با همکاری دو دستگاه مرتفع ساخت.

وی با بیان اینکه اولویت اصلی برای رسیدگی به امور اتباع مخصوصا افاغنه، موضوع زنان و کودکان است، گفت: تا قبل از تیرماه ١۴۰۰ و تغییر حاکمیت در افغانستان، نزدیک ۷۰ هزارنفر از کودکان اتباع در خراسان رضوی مشغول به تحصیل بودند. بعد از سرشماری جدید بیش از ١۵ هزار کودک اتباع فاقد مدارک هویتی به تعداد دانش‌آموزان درحال تحصیل اضافه شدند. همچنان تلاش‌های بسیاری در راستای شناسایی کودکان بازمانده از تحصیل اتباع درحال انجام می‌باشد.

 مدیرکل اتباع و مهاجرین خارجی استانداری خراسان رضوی افزود: تا قبل از تیرماه ١۴۰۰ تعداد اتباع مجاز در استان خراسان رضوی ۳۲۰ هزار نفر بود. هرکدام از این خانواده‌ها به‌دلیل داشتن اقامت مجاز با یکی از نهادها و ارگان‌ها در ارتباط بوده و به روش‌های مختلف مورد حمایت قرار می‌گرفتند و تقریبا با فرهنگ و آداب‌ورسوم ایرانی نیز آشنا و هماهنگ شده بودند. در همان‌سال برآوردی که از تعداد اتباع غیرمجاز در استان خراسان رضوی می‌شد بین ١۲۰ تا ١۸۰ هزار نفر بود که از این تعداد نیز حدود  ۷۵ هزار نفر آنها شناسایی شده بودند زیرا دارای برگه حمایت تحصیلی بوده و هرسال به‌منظور گرفتن برگه حمایت تحصیلی برای فرزندان خود به آموزش‌و پرورش و مرکز بهداشت مراجعه می‌کردند. طرح سرشماری مشاغل در سال ١۳۹۸ نیز کمک کرد تا بخش دیگری از اتباع غیرمجاز مورد شناسایی قرار بگیرند لذا ما دغدغه جدی برای شناسایی اتباع غیرمجاز در استان نداشتیم.

 وی افزود: تغییرات ایجاد شده در کشور افغانستان و شرایط پیچیده به وجودآمده، طیف وسیعی از مردم این کشور را راهی ایران کرده است و این مساله باعث شده که دولت سرشماری جدیدی انجام دهد. در سرشماری که در سال‌جاری انجام گرفت، جمعیتی حدود دو میلیون و ششصد هزار نفر اتباع غیرمجاز در کشور شناسایی شدند و در نتیجه به‌سرعت ساختارها و سیاست‌ها به سمت مدیریت جمعیت تغییر کرد. یکی از موضوعاتی که در مرحله اول با کمک هلال احمر و دانشگاه علوم پزشکی در این حوزه انجام گرفت، رسیدگی به وضعیت بهداشت و سلامت اتباع غیرمجاز بود.