"فراخوان دعوت به همکاری جهت اجرای" برنامه احصاء تعیین کننده های استانی آسیب های اجتماعی "

متقاضیان بایستی  از تاریخ 1401/8/4 لغایت ساعت 8 صبح 1401/8/8 ازطریق سامانه تدارکات دولت الکترونیک اقدام نمایند. جهت ارائه درخواست در سامانه تدارکات ضروری است متقاضیان واجد شرایط از طریق دفاتر پیشخوان  عضویت در سامانه مذکور را أخذ نمایند.

"معاونت امور توسعه پیشگیری بهزیستی خراسان رضوی-دفتر پیشگیری از آسیب های اجتماعی"

* مجری برنامه

الف) شاخص های انتخاب مرکز مجری .

1-مجری می بایست از دانشگاهها، اندیشکده ها، پژوهشگاه ها و مراکز علمی و پژوهشی (دولتی و غیردولتی) و دارای شخصیت حقوقی مستقل انتخاب شود و دارای مجوز رسمی و معتبر باشد.

2- دارای سابقة اجرای طرح های پژوهش ی کیفی در حوزة علوم اجتماعی در سطح استان .

تبصره: در صورت عدم وجود سابقة اجرای طرح های پژوهشی کیفی در حوزه علوم اجتماعی در سطح استان، داشتن سابقه در سطح شهرستان مورد قبول خواهد بود.

3- دارای نیروی انسانی با حداقل تحصیلات کارشناسی ارشد رشته های مرتبط.

 4-برخورداری از نیروی انسانی دارای تجربه و مهارت های تسهیلگری برای اجرای بند های ب و ج بخش فرایند اجرای برنامه.

 5-تسلط کامل علمی و عملی بر روش های مطالعه کیفی به ویژه در زمینة اجرای مصاحبه های عمیق، بحثهای گروهی متمرکز و روش دلفی

6- برخورداری از نیروی انسانی دارای توانایی و سابقه مصاحبه های کیفی برای اجرای بند الف بخش فرایند اجرای برنامه.

ب) وظایف مجری

 1-اجرای دقیق فرآیند اجرای برنامه طبق بخش فرایند اجرای برنامه با رعایت قوانین و مقررات مربوطه و ضوابط علمی - اخلاقی مرتبط.

 2- ثبت و ضبط اطلاعات مطرح شده در مصاحبهها، بحثهای گروهی متمرکز و دلفی و تحلیل آنها

 تبصره1 :ضبط صوتی و یادداشت برداری از کلیه جلسات مصاحبه، بحثهای گروهی متمرکز و دلفی الزامیست

 تبصره2 :ثبت و ضبط اطلاعات شامل : لیست مصاحبه شونده ها و شرکت کنندگان در جلسات، فایل صوتی مصاحبه ها و جلسات و صورتجلسات

 3-مجری موظف است ؛ ضمن توشیح پیمان منع افشاء اطلاعات (از طریق حراست استان)، نسبت به حفظ محرمانگی اطلاعاتی که به صورت مستقیم یا غیر مستقیم از اجرای این فعالیت حاصل می شود اقدام نماید.

4-هرگونه پاسخگویی و جبران خسارت قانونی، مالی و کیفری ناشی از خروج یا افشاء اطلاعات بر عهده مجری می باشد

5- تعیین یک تسهیلگر و یک کمک تسهیلگر در اجرای فرآیند بند ب و ج بخش فرایند اجرای برنامه.

*اهداف:

هدف کلی: احصاء تعیین کننده های استانی آسیبهای اجتماعی در مراکز استان ها

اهداف اختصاصی:

1- تعیین مؤلفه های محافظ و خطر آسیبهای اجتماعی در مرکز استانها .

2- تعیین اهمیت، گستردگی و شدت مؤلفه های محافظ و خطر آسیبهای اجتماعی در مرکز استانها

 3-ترسیم شبکه علّی - همبستگی بین مؤلفه های خطر و محافظ آسیب های اجتماعی در مرکز استانها

*کمیتة استان

الف) اعضای کمیته

1-معاون توسعة پیشگیری و درمان اعتیاد استان (رئیس کمیته).

2-کارشناس مسئول برنامة رصد آسیب های اجتماعی در استان .

3-نمایندة حراست استان .

4-نمایندة معاونت توسعه مدیریت و منابع استان.

ب)وظایف کمیته

 1-انتخاب مجری بر اساس شاخصهای بخش مجری برنامه و در چارچوب قوانین کشور

2- بررسی و تایید مراحل مرتبط مندرج در بخش فرایند اجرای برنامه.

3- نظارت بر اجرای صحیح برنامه در چارچوب قوانین کشور، مقررات  و سایر ضوابط ابلاغی.

4-ارسال صورتجلسات و گزارش روند اجرای برنامه به معاونت پیشگیری از آسیبهای اجتماعی مرکز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد بهزیستی کشور.

*تعاریف و مفاهیم:

مسئله اجتماعی: به شرایط اجتماعی (همچون فقر) یا الگوهای رفتاری ( همچون مصرف مواد) که به تعدادی از افراد یک جامعه آسیب میزنند و تعداد قابل توجهی از مردم، آن را یک نگرانی عمومی و نیازمند اقدامی جمعی می دانند، مسئله اجتماعی گویند.

آسیب اجتماعی: آن دسته از مشکلات اجتماعی که مهم ترین تظاهر آنها رفتاری است (رفتار عدول از هنجار اجتماعی). آسیبهای اجتماعی اشکال مختلفی داشته و در منابع مختلف به دسته های گوناگونی تقسیم شده اند، اما همة آنها را میتوان در چهار مقولة خشونت، اعتیاد، فحشا و انحرافات جنسی و سایر جرائم گنجاند.

عوامل تعیین کننده: در این راهنمای عمل ، منظور از عوامل تعیین کننده، آن دسته از عوامل خطر و محافظی هستند که آسیبهای اجتماعی را تحت تأثیر خود قرار میدهند؛ برخی از این عوامل عبارتند از وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، سطح تحصیلات، سن، میزان دریافت حمایت های اجتماعی و خانوادگی، وضعیت تاهل و غیره .

نظام رصد آسیبهای اجتماعی: فرآیندی نظام مند برای جمع آوری، تحلیل و تفسیر مداوم داده های مرتبط با مسائل و آسیب های اجتماعی با هدف طراحی و اجرای برنامههای مرتبط و ارزشیابی اقدامات انجام شده

مصاحبه نیمه ساختار یافته: مصاحبه نیمه ساختاریافته بین دو حد نهایی مصاحبه ساختاریافته و مصاحبه بدون ساختار قرار میگیرد. در این نوع از مصاحبه، پروتکل مصاحبه شامل سؤالاتی از پیش تعیین شد ه است و البته پژوهشگر میتواند در خلال مطالعه نیز سوالات جدیدی را مطرح کند.

 مطلعین: کسانی هستند که از اوضاع و احوال اجتماعی به طریقی آگاه هستند؛ این افراد یا خودش ان به طور مستقیم شاهد رویدادهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بوده ندا و یا مستقیماً در خصوص این رویدادها شنیده اند. در این راهنمای عمل مطلعین شامل نمایندگان دستگاه هایی نظیر استانداری ( معاون امور اجتماعی فعلی و در صورت امکان، معاون قبلی ، ) فرمانداری ( معاون فعلی و در صورت امکان، معاون قبلی)، نیروی انتظامی، پزشکی قانونی، سازمان بهزیستی، دادگستری، دادستانی، آموزش و پرورش، پلیس اجتماعی، معاونت پژوهشی دانشگاهها، معاونت اجتماعی شهرداری ها، بسیج، حوزه های علمیه ، ائمه جماعات و نمایندگان سازمانهای غیردولتی هستند .

گروه متمرکز: گروه متمرکز گروهی کوچک اما متنوع از نظر جمعیتی است که در آن از افراد در مورد ادراکات، عقاید، باورها، و نگرش هایشان سؤال میشود؛ در این حالت، سؤالات در یک گروه تعاملی پرسیده میشود و شرکت کنندگان میتوانند آزادانه با اعضای دیگر گروه صحبت کنند و عقاید و نظرات خود را ابراز کنند. در این راهنمای عمل گروه متمرکز شامل کارشناسان دستگاه های دولتی، کارشناسان دستگاههای غیردولتی و کارشناسان مستقل دانشگاهی هستند

روش دلفی : یک روش ساختاریافته و چارچوبمند برای ارتباط گروهی میان کارشناسان و خبرگان تا به کمک آن بتوانند تصمیمگیری و تحلیل در شرایط ابهام را با حداقل خطای ممکن انجام دهند. تکنیک دلفی برای «شناسایی «و » غربال» مهمترین شاخصهای تصمیمگیری قابل استفاده است.

*فرآیند اجرای برنامه  (کلیه مراحل این بخش  الزاماً می بایست معطوف به شهرستان مرکز استان باشد)

 الف) انجام مصاحبة عمیق با مطلعین

1-تعیین یک نفر مصاحبه گر مورد تایید کمیته استان با اخذ مجوز کتبی مصاحبه گری از سوی حراست بهزیستی استان

2- طراحی مصاحبه ترجیحاً به صورت نیمه ساختاریافته

3- مشخص نمودن لیست مطلعین جهت اجرای مصاحبه و انجام هماهنگی های لازم توسط مجری با تائید کمیته استان

4- مشخص نمودن مکان مصاحبه (ترجیحاً در دفتر کار مصاحبه شونده) با تایید کمیته استان

5- تشریح چرایی و ضرورت استفاده از ضبط صدا برای مصاحبه شونده

6- اجرای مصاحبه با هر مطلع حداکثر در یک بازة زمانی 90 دقیقه ای

7- پیاده سازی مصاحبهها، تحلیل اطلاعات و تدوین گزارش هر مصاحبه

8-ارائه گزارش نهایی به کمیته استان.

ب) برگزاری جلسات گروه های متمرکز با کارشناسان

 1-تعیین یک تسهیلگر و یک کمک تسهیلگر جهت راهبری جلسات

 2- حضور حداقل هشت نفر از کارشناسان متخصص (دولتی، غیردولتی ، مستقل و دانشگاهی ) در هر گروه متمرکز الزامی است که از طریق روش های غیرتصادفی نظیر روش هدفمند یا گلوله برفی با تایید کمیته استان انتخاب می شوند.

3- تشکیل پنج گروه متمرکز برای استخراج تعیین کننده های پنج حوزه از مسائل و آسیب های اجتماعی برای مثال: سرمایة اجتماعی، انواع خشونت، اعتیاد، نحوه تحصیل درآمدهای کاذب و غیر قانونی، روابط مربوط به دو جنس و...

4-مشخص نمودن زمان برگزاری جلسه و فراهم کردن مقدمات برگزاری جلسه با اطلاع قبلی به کمیته استان و دعوت از کمیته مزبور جهت حضور در جلسات گروه های متمرکز.

 تبصره: شرکت نماینده حراست و کارشناس مسئول طرح استان در جلسات متمرکز ضروریست و بدون حضور نامبردگان جلسات رسمیت نخواهند داشت.

5- تشکیل جلسه برای هر گروه متمرکز حداقل 3 و حداکثر 5 ساعته با حضور افراد موضوع بند 1 جزء ب بخش فرایند اجرای برنامه

6- تشریح چرایی و ضرورت استفاده از ضبط صدا برای شرکت کنندگان

7- پیاده سازی نظرات کارشناسان، تحلیل اطلاعات و تدوین گزارش هر جلسه

8- ارسال و تحویل گزارش تدوین شده به کمیته استان

ج) برگزاری جلسة دلفی با افراد متخصص و خبره

 1- تعیین یک تسهیلگر و یک کمک تسهیلگر جهت راهبری جلسه احصاء و وزن دهی تعیین کننده های آسیبهای اجتماعی

2- دعوت و حضور حداقل 20 نفر از افراد متخصص و صاحب نظر در زمینة آسیبهای اجتماعی برای برگزاری یک جلسه حداکثر هشت ساعته یک روزه

3- تدوین صحیح گویه ها به ویژه بررسی آن از نظر تناسب کلمات و عبارات و نداشتن ابهام و ایهام

4- ارائه پرسشها برای افراد متخصص و صاحب نظر

5- رفت و برگشت پرسشنامه ها در همان جلسه

6- جمع بندی پاسخهای افراد متخصص و صاحبنظر

7- آماده سازی گزارش نهایی جلسه

8- ارسال گزارش نهایی به کمیته استان

د) گزارش نهایی عوامل تعیین کننده آسیب های اجتماعی استان توسط مجری

1- جمع بندی گزارش نهایی مصاحبه ها  به صورت مکتوب (گزارش های موضوع بند 7 جزء" الف" بخش فرایند اجرای برنامه)

2- جمع بندی گزارش ها ی نهایی گروه های متمرکز به صورت مکتوب  (گزارش های بند 7 از جزء "ب"  بخش بخش فرایند اجرای برنامه)

3- جمع بندی گزارش های نهایی دلفی به صورت مکتوب (گزارش های موضوع بند 7 از جزء "ج " بخش بخش فرایند اجرای برنامه)

4- تهیه گزارش نهایی از سه مرحله الف، ب و ج ماده 5 این راهنمای عمل در قالب گزارش نهایی عوامل تعیین کننده آسیب های اجتماعی استان 

5- ترسیم شبکه علّی - همبستگی بین مؤلفه های خطر و محافظ آسیب های اجتماعی  استان(مرکز استان) .

***اجرای برنامه در بازه زمانی آبان ماه لغایت اسفندماه سال1401 تعیین می گردد.

*نظارت

1-معاون پیشگیری و کارشناس مسئول برنامه رصد آسیب های اجتماعی و عوامل تعیین کنندة آن موظفند در صورت مشاهده تخلف در اجرای برنامه، گزارش نظارت خود را به کمیته استان اعلام و پس از طرح مسئله مراتب را به معاونت پیشگیری از آسیب های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور ارائه نمایند.

2- کمیته استان موظف است گزارش ها مبنی بر عدم اجرای صحیح مفاد راهنمای عمل برنامه را ظرف مدت حداکثر 10 روز کاری مورد بررسی قرار داده و تصمیمات لازم را در چهارچوب اختیارات خود اتخاذ نماید.

3- نظارت بر اجرای صحیح این راهنمای عمل بر عهدة معاون محترم پیشگیری استان و کارشناس مسئول برنامه رصد آسیب های اجتماعی و عوامل تعیین کنندة آن در استان است.

*تأمین بودجه

  اعتبار این برنامه پس از تأیید حسن انجام کار توسط ناظر برنامه از سوی  سازمان بهزیستی کشور تأمین می گردد.

*** برآورد هزینه اجرای برنامه بایستی بر اساس موضوعات و تعداد جدول ذیل پیش بینی گردد.(نتیجه نهایی پس از بررسی کمیته استان اعلام خواهد شد)